Wat is de haring toch een ingewikkelde vis. Of valt dat wel mee? Haring was voor Nederland één van de grootste handelsproducten rond 1600 (de Gouden Eeuw). De Wageningen Universiteit omschrijft dat de rijkdom van Nederland o.a. te danken is aan de handel in deze vis. Miljarden vissen zwemmen bij ons in de Noordzee. Haring is een vette vissoort en is ondanks de benaming vette vis, juist een gezond product. Het eten van vette vis wordt ook in verband gebracht met het voorkomen van bepaalde hart- en vaatziekten. Met de vetten in deze vis, maar ook in zalm of makreel, worden eigenlijk de onverzadigde vetzuren bedoeld. Daarnaast bevat haring ook een hoge hoeveelheid Omega-3.
Toepassing: Veel geconsumeerd als delicatesse, meestal gerookt, gezouten of ingelegd.
Smaakprofiel: Zout, vet en met een kenmerkende umamismaak.
Oorsprong: Historisch gezien populair in Noord-Europese landen, vooral in Scandinavië en Nederland.
Herkomst: Vaak gevangen in de Noordzee en Oostzee.
Latijnse naam: Clupea harengus.
Lengte vis: Gemiddeld 20-40 cm.
Visvlees: Zacht, vet en rijk aan omega-3 vetzuren.
Beschikbaarheid: Het hele jaar door verkrijgbaar, maar traditioneel geassocieerd met het haringseizoen in de lente.
Alternatieven: Makreel, sardines.
Bronnen: Vismarkten, vissersgemeenschappen, culinaire tradities.
Aan de andere kant, haring wordt ook ‘vers’ gegeten! Dat kan een risico zijn èn haring is erg zout en volgens diverse bronnen bevat vis in sommige gevallen hoge hoeveelheden kwik, cadmium, lood, arseen en tin. Alleen bij jonge vis, waaronder de haring, zou dit minimaal het geval zijn. Dus kunnen we daarmee zeggen dat haring gezond is, omdat het een vette vis is? Nee. Het is eigenlijk gezond, mits.
De hygiëne rondom visbereiding is zeer strikt. Met name wanneer deze rauw wordt gegeten. Haring heeft daarnaast ook nog een risico op de listeria bacterie. Deze kan voorkomen in dit product en het bewerkingsproces voorkomt niet dat deze bacterie verdwijnt.
Heb jij überhaupt trek in verse vis, dan wil je deze kunnen beoordelen! Wil jij verse vis (heel) beoordelen?
– Heeft de vis heldere bolle ogen?
– Is de huid glanzend en nattig?
– Zijn de kieuwen rood? (niet alle varianten vis)
– Ruik je de vis, dat kan, maar is meestal geen goed teken.
In principe wordt haring gekaakt, gezouten en ingevroren aan boord. Dit is al een bewerkingsproces. Of je de vis dan vers kan noemen, is dan ook de vraag.
Haring wordt vaak ‘vers gegeten’, maar wordt al aan bord gekaakt (zie dit filmpje hoe dat wordt gedaan, en kijk naar dit filmpje hoe dit ‘vroeger‘ werd gedaan). Haring kaken ging en gaat niet met de mond, maar met een speciaal mesje. ‘Kaak’ betekent ’ton’. Deze ton moest vol worden geladen met haring, er werd per kaak (ton) betaald. Zoals de geschiedenis beschrijft stond er voor bedrog een hoge prijs. De galg.
Vet verdienen, dat klopt in de Gouden Eeuw. In die tijd was haring een product waar goed aan verdiend werd. Maar haring was ook een belangrijk, betaalbaar product voor de markt. Ten tijde dat eiwitten in de vorm van vlees onbetaalbaar waren, kocht men dus ook haring. Deze vis voldeed dan ook als goed alternatief met een gezonde bijwerking. Haring was populair onder de katholieken en vrijdag visdag is men wellicht niet onbekend. En ook nu is haring nog ongekend populair. De dag dat de Hollandse Nieuwe wordt gepresenteerd wordt door velen naar uitgekeken. Toch is er ook een tegengeluid. Er zijn zorgen over overbevissing in de Noordzee en het klimaat bij overmatig gebruik van dierlijke eiwitten.
Bronnen en verwijzingen: Teubner, C. (2009) Food. 10 Weetjes over Haring. (z.d.). WUR. https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/marine-research/onderzoeksthemas/dossiers/10-weetjes-over-haring.htm. Gouden eeuw? (z.d.). Literatuurgeschiedenis. https://www.literatuurgeschiedenis.org/17e-eeuw/gouden-eeuw. Voedingscentrum. (z.d.-b). Waarom is vette vis gezond? https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/waarom-is-het-goed-om-vis-te-eten-.aspx. DPG Media Privacy Gate. (z.d.). https://www.ad.nl/gezond/haring-is-gezond-maar-dit-maakt-dat-je-er-niet-te-veel-van-moet-eten~a2151ba9/. Ritsema, A. (2016, 13 juni). Haring: een rijke geschiedenis van vangsten en legenden. Scientias.nl. https://scientias.nl/haring-rijke-geschiedenis-vangsten-en-legenden/