Afgelopen 1 maart is de Geuzenmaand gestart. Voor mij betekent de Geuzenmaand dat ik de rode vlag met de 18 strepen uit de kast pak, deze strijk, en deze bevestig aan een vlaggenstok en buiten aan mijn gevel plaats. Het gevoel bekruipt me dan ook gelijk om iets te schrijven over de Tweedewereldoorlog en dit te combineren met een bijpassend gerecht en foto. Het is ruim 80 jaar geleden dat de Geuzen startte met het verzet. Dit was de eerste Nederlandse verzetsbeweging uit Vlaardingen. Net gestart vòòr de oorlog en helaas aan het begin van die oorlog beëindigd door de Duitse bezetter wegens onervarenheid in de ‘ondergrondse’ strijd. Al ging het verzet door, zijn 15 van de 18 verzetsstrijders gefusilleerd (vermoord) op de Waalsdorpervlakte. De andere 3 kregen gratie vanwege hun jonge leeftijd.
In Vlaardingen is ter nagedachtenis een Oorlogsgraf (Het Geuzengraf) opgericht ter nagedachtenis aan hen. Zes van hen liggen hier begraven. In 1941 schreef Jan Campert het gedicht naar aanleiding van de ter dood veroordeling. (Vlaardingen, Geuzengraf | Oorlogsgravenstichting). Het mooie gedicht bracht mij aan het denken. Ik las rustig door oude kookboeken, zoals het huishoudboek van Wannée en stuitte eind mijn zoektocht wat men at deze erbarmelijke tijd op het Oorlogs-kookboek van A. Geurts (Oorlogs-kookboek » Geurts, A. » [1940] – Pag. 11 | Delpher).
De winter is bijna voorbij, maar Maart heeft nog steeds de R in de maand, zoals men spreekwoordelijk zegt (De R is in de maand). De maanden met de R in haar naam verwezen naar de koude maanden. Dat betekent dat de kou nog steeds om de hoek kan kijken, waar een vitamine D tekort op de loer lag, depressies en een schaarste aan verse producten zoals groenten en fruit.
In de koude maanden werd het Nederlandse gerecht erwtensoep veelal geserveerd. Nu is het nog steeds een populaire soep, maar enkelen maken deze soep nog helemaal zelf. Het is een vrij bewerkelijke maaltijdsoep, maar in oorlogstijd was de erwtensoep er ook, maar in een andere uitvoering. Het hergebruik van kookvocht, de schaarste in producten zoals aardappel en selderij maakte dat de magere erwtensoep op het menu kwam te staan. Een gerecht dat uitkomst bood, goed te delen is, een herinnering gaf aan de goede tijd èn voldoende voedingsstoffen en vocht bevatte. En met een dag als vandaag, waar wereldleiders zich op zijn zachts gezegd, bijzonder gedragen, is een maand met herinneringen aan een oorlog toch niet zo’n gek idee. De Geuzenmaand is dan ook in nagedachtenis van hen die vielen voor een vrijheid die wij nu hebben.
Bronnen en verwijzingen:
Gevonden in Delpher – oorlogs-kookboek. (z.d.). https://www.delpher.nl/nl/boeken/view?identifier=MMKB18B:054547000:00011&query=oorlogskookboek&coll=boeken&rowid=2,
Het lied der achttien dooden. (z.d.). Netwerk Oorlogsbronnen. https://www.oorlogsbronnen.nl/thema/Het%20lied%20der%20achttien%20dooden